Do wpisu zainspirowali mnie moi podopieczni na jednych z zajęć u mnie w klubie. Sam w swojej drodze sportowej miałem i nadal mam okazję spotykać wielu trenerów i ich podejście do tego tematu . Dziś sam postaram się przedstawić temat z mojej perspektywy. Na samym początku zadajmy sobie pytanie kim jest TRENER ?
“Trener to osoba kierująca rozwojem sprawności fizycznej i/lub psychicznej sportowców.” (definicja ze strony) https://sjp.pwn.pl/slowniki/trener.html
W moim zespole mam cały sztab ludzi, którzy używają różnych metod do pochwał. Jedni nic nie mówią ,bo uważają to samo w sobie za pochwałę ,inni kiwają z aprobatą głową, jeszcze inni wysyłają” “memy” motywacyjne i pochwalające osiągnięte rezultaty. Sama pochwała może mieć formę motywacyjną, nagradzającą, napędzającą ale także rozpraszającą. Chwalenie podopiecznych trzeba dobrze “wyważyć”. Nie na każdego pochwałą działa zawsze dobrze. Pochwała może także rozpraszać i być jedną z przyczyn kiedy do czasu uznania wykonujemy zadanie prawidłowo czekając na “nagrodę” a po jakość wykonania spada – ,tracimy koncentrację” , obrastamy w piórka “bo przecież trener powiedział, że dobrze robię “. Zadaniem trenera jest “wyczuć” jak optymalnie pomóc komuś w rozwoju. Tutaj warto wziąć pod uwagę to jaka jest sytuacja w domu bo może w tam czuję się niedoceniany i nie chwalony i taka pochwała może być motorem napędowym działania i oczywiście może to działać także w drugą stronę. Jednego zmotywuje ,innego zdemotywuje. Warto zamienić kilka słów na ten temat z samym zawodnikiem i jego rodzicami. Wywieranie pozytywnego wpływu na zawodników przez odpowiednią komunikację to praca ,która daleko wybiega poza salę i wymaga wiedzy ,doświadczenie, kształcenia się i intuicji prowadzącego. Komunikacja na linii TRENER- ZAWODNIK to nieodłączny element w sporcie. Współpraca podczas zawodów i treningów to świetny sprawdzian aby raz za razem sprawdzać jakie sformułowania działają a jakie nie. Nie istnieje jeden model kształtowania więzi szkoleniowca z zawodnikami. Jedni trenerzy pozwalają sobie na bliższy kontakt z zawodnikami, drudzy preferują nieco sztywniejszy model pracy jeszcze inni elastycznie łączą te podejścia. Z mojego doświadczenia wynika, że młodsi adepci częściej potrzebują pochwał do rozwoju czy wskoczenia na wyższy poziom sportowy. Z kolei bardziej doświadczeni zawodnicy “wiedzą czego chcą” wolą konstruktywną krytykę zamiast “głaskania”. Osoby przychodzące na zajęcia mają często oczekiwania co do tego jak chciały by być komunikowane o swoim rozwoju i bywa to na początku “kością niezgody” przy współpracy z trenerem. Każdy prowadzący ma swoje indywidualne podejście do zawodnika i nie każdego może odpowiadać sposób komunikacji trenera. Warto dać sobie czas na “dotarcie się ” . Co w sytuacji kiedy nie odpowiada nam system pracy ? Rozmowa lub zmiana 🙂 To co mówi jedna osoba może znaczyć co innego w uszach drugiej – warto to wziąć pod uwagę przy rozmowie nie tylko z coachem. Umiejętność aktywnego słuchania przez trenerów(i zawodników) do jedna z największych umiejętności jakie możemy podarować podopiecznym. Dzięki temu możemy wyczuć jaki komunikat jest potrzebny. Elastyczne podejście w temacie pochwał zdecydowanie poszerzy liczbę medali na ścianie klubowej. Czasem wyczucie energii i podniesienie jej “małym ” słowem pochwały może zmienić nastawienie danej osoby do pracy na zajęciach. Także krytyka może być dla danej osoby bodźcem ,który zadziała jak pochwała. Żonglowanie pochwałami i “zapalania” do pracy to kunszt trenerski.
Jestem na początku swojej trenerskiej drogi i próbuje różnych rozwiązań w wyżej wymienionym temacie. Uważam ,że zbytnie chwalenie to kiepski pomysł i może prowadzić to regresu za to konstruktywna uwaga i szczypta aprobaty za dobrze wykonaną pracę sprawdza się bardzo dobrze. Sformułowanie “Nic na siłę” wydaje się tutaj być odpowiednie aby uczestnicy zajęć wiedzieli ,że aby na cokolwiek zasłużyć(w tym pochwały trenera) wymagana jest praca. Ludzie lubią być chwaleni (kto nie lubi?)- warto jednak chwalić za wysiłek włożony w naukę . Co w przypadku braku chęci do pracy? Brak pochwały za brak zaangażowania jest również dobrą “postawą” i odpowiednim feedbackiem na przyszłość . Jako trener często kiwam z uznaniem głową ,używam zwrotów typu “dobrze” , “dobra robota” , “Brawo” , ” jest progres” a także podsyłam cenne materiały i na zwiększone zaangażowanie odpowiadam swoim większym zainteresowaniem. Takie komunikaty dają jasny sygnał w komunikacji.